Dit zegt JOB over

Stage (bol)

Introductie

Stage of beroepspraktijkvorming (bpv) vormt een belangrijk gedeelte van je mbo-opleiding. Het is een goede manier om ervaring op te doen in het werkveld waarin je wordt opgeleid. Als het goed is, begeleidt school je hier dan ook actief in. Samen met de praktijkopleider monitoren zij jouw leerdoelen en voortgang. Uiteindelijk leidt dit ertoe dat je goed voorbereid de arbeidsmarkt op kunt gaan. Omdat je stage/bpv zo’n belangrijk onderdeel vormt van je opleiding, is er een behoorlijk aantal vragen opgenomen in de JOB-monitor. Dit zorgt ervoor dat we niet alleen een goed beeld kunnen vormen over hoe makkelijk of moeilijk het was om een stageplek te vinden, maar ook over hoe goed de begeleiding was vanuit school en vanuit het leerbedrijf. De vragen van dit thema zijn specifiek gericht op BOL-studenten, BBL-studenten hebben andere vragen gekregen over dit thema.

Welke vragen zijn er gesteld over dit onderwerp?

• Heb je stage/bpv gelopen of doe je dat op dit moment?
• Was/Is het moeilijk voor je om een stage-/bpv-plaats te vinden?
• Wat vind je van hoe school jou heeft voorbereid op je stage/bpv?
• Wat vind je van hoe school je heeft begeleid (begeleidt) tijdens je stage/bpv?
• Wat vind je van hoe het leerbedrijf je heeft begeleid (begeleidt) tijdens je stage/bpv?
• Wat vind je van wat je leert op je stage/werkplek?

Stage/bpv is een goede manier om ervaring op te doen in het werkveld. Goede begeleiding is daarom heel belangrijk!

Wat zijn de resultaten van 2022?

Dit jaar gaf bijna driekwart van de bol-studenten (73%) aan dat zij stagelopen of al hebben gelopen. Dat is evenveel als in de vorige meting. Aoc-studenten geven dit vaker aan dan studenten van roc’s en vak­instellingen, entreestudenten vaker dan hogere niveaus en vrouwen vaker dan mannen. Op het totaal­oordeel over de rol van school is ruim een derde positief, op het totaaloordeel over het leerbedrijf zelfs twee derde. Dat is ongeveer hetzelfde als de vorige keer.

Het totaaloordeel van studenten over het leerbedrijf is duidelijk positiever dan het totaaloordeel over de rol van de school bij de stage. De meeste bol-studenten zijn positief over het leerbedrijf, slechts een klein deel is negatief.

Bijna 30% van de studenten geeft aan dat ze moeite hadden met het vinden van een stage- of bpv-plek.

Wat vindt JOB?

Stage of beroepspraktijkvorming(bpv) is een erg belangrijk onderdeel van mbo-opleidingen. Het is dé manier om ervaring op te doen in het werkveld waarin studenten worden opgeleid. Zo leer je de vaardigheden en de technieken die je nodig hebt voor jouw vak in de praktijk. Daarom lopen alle bol-studenten ongeveer een kwart van hun studieloopbaan stage bij verschillende bedrijven.

  Bij JOB hebben we gemerkt dat veel studenten niet op de hoogte zijn van de rechten en plichten tijdens een stage. Daarom hebben we samen met FNV Jong en CNV Jongeren een stagewijzer gemaakt. Hierin kunnen studenten alles vinden over het solliciteren naar een stageplek, de rechten en plichten tijdens de stage, wat studenten moeten leren tijdens hun stage en waar ze terecht kunnen wanneer ze problemen hebben met stage. We zien graag dat scholen nog meer aandacht geven aan de informatievoorziening over rechten voor studenten omtrent stages.

Begeleiding

We vinden het zorgelijk dat bijna één op de drie mbo-studenten negatief is over begeleiding vanuit school tijdens het stage lopen en dat één op de vier studenten negatief is over de voorbereiding van school op de stage. Deze resultaten zijn hetzelfde gebleven sinds 2020. We zijn blij om te zien dat de tevredenheid door de coronasituatie niet is afgenomen. Maar, we hopen wel dat studenten in de volgende JOB-monitor positiever zullen zijn. Als JOB zullen we ons daarom ook bezig houden met het verbeteren van de begeleiding bij stages vanuit school. Dit kan door dit goed vast te leggen in de praktijkovereenkomst (POK). 

 We verwachten van scholen meer ondersteuning bij het stage lopen en willen ook dat dit in de praktijkovereenkomst (POK) wordt vastgelegd. Wettelijk gezien moet er in de POK afspraken gemaakt worden over de begeleiding van de student. JOB vindt dat er minimaal een startgesprek een tussentijds gesprek en een eindgesprek tussen de student, het leerbedrijf en de school moet plaatsvinden. Hiernaast is het belangrijk om in de POK verdere afspraken te maken over de vorm en inhoud van de stage en hoe vaak er contactmomenten zijn met de stagebegeleider vanuit school. Tenslotte vinden we dat er in de POK het leerprogramma (leerdoelen vanuit de opleiding) van de student moet worden omschreven en dat studenten de mogelijkheid krijgen om persoonlijke leerdoelen toe te voegen.

Vinden van een stageplek

Bijna een derde van de mbo-studenten geeft in de JOB-monitor aan moeite te hebben gehad om een stageplek te vinden. Bij de studenten die nog geen stage-ervaring hebben ligt dit percentage nog zelfs hoger (39%). Dit is niet helemaal een verassing omdat ook uit de klachtenrapportage blijkt dat veel studenten geen stageplek konden vinden of dat ze niet de benodigde uren konden maken. Wat we wel vervelend vinden is dat die studenten ook vaak aangaven dat school niet erg behulpzaam was. Zij legden de verantwoordelijkheid bij de student neer, ook al was het vinden van een stageplek tijdens corona nog lastiger.

Van het domein uiterlijke verzorging geven de meeste studenten aan moeite te hebben met het vinden van een stageplek (45%). In de veiligheid en sport (14%) en in de horeca en bakkerij (18%) was dat aandeel het laagst.

 We hopen dat scholen zich meer gaan inzetten om studenten te ondersteunen bij het vinden van een stageplek. Dit kunnen ze op meerdere manieren doen:

• Een overzicht van organisaties waar studenten stage kunnen lopen publiceren;
• Een stagemarkt organiseren, waar studenten inspiratie kunnen opdoen of meteen kunnen solliciteren;
• Het opnemen van stagesuggesties in de lessen, eventueel met hulp van een gastspreker;
• Oud-studenten uitnodigen; zij kunnen vertellen waar zij hebben gewerkt en stageliepen.

Stagediscriminatie

Naast dat scholen studenten moeten begeleiden bij het vinden van een stageplaats, moeten scholen zich er ook van bewust zijn dat studenten helaas nog te vaak stagediscriminatie mee moeten maken. JOB vindt het belangrijk dat scholen actief actie ondernemen om stagediscriminatie tegen te gaan, door onder andere onderwijsprofessionals te trainen zodat ze stagediscriminatie herkennen en erkennen, en weten hoe ze moeten handelen als een student tegen stagediscriminatie aanloopt.

Daarnaast pleit JOB ervoor dat de overheid mbo-instellingen verplicht om een anti-discriminatie beleid op te stellen. Hierin kan onder andere worden opgenomen waar de student een melding kan doen van stagediscriminatie, wie de student begeleidt in de nazorg hiervan, wie er stappen onderneemt richting het leerbedrijf en hoe het aantal meldingen wordt gemonitord.

Ten slotte hopen we dat er één duidelijk en toegankelijk landelijk meldpunt tegen stagediscriminatie wordt opgericht. Op dit moment zijn er meerdere landelijke meldpunten waardoor het voor de student niet duidelijk is waar ze een melding kunnen doen, daarnaast zijn deze punten niet laagdrempelig en is er niet altijd duidelijk wat er met een klacht wordt gedaan.

JOB zal zich blijven inzetten tegen stagediscriminatie. We zijn blij om te zien dat in het nieuwe coalitieakkoord staat dat stagediscriminatie wordt uitgebannen, en we denken hier graag over mee.

Stagevergoeding

In het nieuwe coalitieakkoord staat dat er een afspraak gemaakt wordt tussen overheid, onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven om ervoor te zorgen dat elke mbo-student een stageplek en passende vergoeding krijgt. Hier zijn we als JOB natuurlijk erg blij mee. Op het moment zijn we samen met CNV Jongeren en FNV Jong in gesprek met het ministerie van OCW over deze aanpak.

Wat kun je als studentenraad doen?

De studentenraad heeft instemmingsrecht op het model praktijkovereenkomst (POK) dat de school gebruikt. Het is dus belangrijk dat zij goed naar de POK kijken en besluiten of de afspraken die hierin gemaakt worden concreet genoeg zijn en voldoen aan de punten die we zojuist hebben genoemd. Wanneer ze het niet met het model eens zijn kunnen ze dus ervoor kiezen om niet met het model in te stemmen. Het is dus goed om te kijken of studenten door de POK weten wat ze vanuit school kunnen verwachten als het gaat om stagebegeleiding.

Scholen hebben een inspanningsverplichting om te helpen bij het zoeken naar een stage- of bpv-plek. De invulling hiervan verschilt per school, een enkel gesprek zou al voldoende zijn. Hier zijn we als JOB natuurlijk niet tevreden mee. Om de inspanningsverplichting beter vorm te geven kan de studentenraad aan school voorstellen om een van de bovenstaande suggesties te organiseren. Zo wordt de student geholpen in de zoektocht naar een stageplek.

Kijk daarnaast in Hoofdstuk 8 van de JOB-monitor rapportage voor nog meer tips!